توسط :
🚛 مقدمه
تنظیم نسبت دنده دیفرانسیل یکی از مؤثرترین روش‌ها برای کنترل گشتاور و سرعت چرخ‌های کامیون است. در کامیون‌های سنگین مانند مرسدس بنز و مان مدل‌های گوناگونی از کرام و پینیون (Crown & Pinion) با نسبت‌های متفاوت وجود دارد.
انتخاب درست کرام و پینیون تأثیر مستقیمی بر راندمان موتور، توان حمل بار و سرعت نهایی کامیون دارد.
🔧 علت کاهش سرعت با دوبلکس کردن چرخ
وقتی چرخ‌های عقب کامیون را دوبلکس می‌کنیم، معمولاً از رینگ و تایر کوچک‌تر استفاده می‌شود تا دو چرخ کنار هم جا شوند.
-
قطر کلی چرخ کمتر می‌شود
-
هر بار چرخش محور، کامیون مسافت کمتری طی می‌کند
به زبان ساده: با همان دور موتور و محور، چون لاستیک کوچک‌تر است → فاصله طی‌شده در هر چرخش کمتر می‌شود → سرعت نهایی پایین می‌آید.
⚙️ راهکارهای عملی برای جبران کاهش سرعت
-
تعویض نسبت دنده دیفرانسیل (کرام/پینیون)
با تغییر نسبت دنده دیفرانسیل به نسبت بلندتر، سرعت نهایی تقریباً جبران می‌شود.-
مثال: کاهش قطر تایر ≈ 10٪ → نسبت دنده ≈ 10٪ بلندتر
-
-
تعویض توپ چرخ (توپی محور)
تعویض یا ارتقای توپ چرخ‌ها باعث کاهش اصطکاک و افزایش انتقال قدرت می‌شود. -
استفاده از گیربکس کمکی یا اوردرایو
افزودن گیربکس کمکی یا اوردرایو در برخی کامیون‌ها باعث افزایش سرعت نهایی می‌شود.
💡 نکته : از بین تمام راهکارها، بهترین و مؤثرترین روش برای جبران کاهش سرعت پس از دوبلکس کردن، تغییر نسبت کرام (دنده دیفرانسیل) است. این کار سرعت نهایی را نزدیک به حالت قبل بازمی‌گرداند و بیشترین تطابق با شرایط عملیاتی کامیون را فراهم می‌کند.
🚛 نکته فنی حرفه‌ای
اگر پس از دوبلکس کردن چرخ‌های کامیون متوجه شدی که سرعت و کشش خودرو کاهش پیدا کرده، نگران نباش.
علت این موضوع کاهش قطر کلی تایرهاست که باعث افت سرعت نهایی می‌شود. برای جبران این افت، باید نسبت دنده دیفرانسیل (کرام و پینیون) را یک درجه بلندتر انتخاب کنی تا انتقال نیرو متعادل شود.
🔧 راهنمای تغییر کرام برای حفظ سرعت و قدرت پس از دوبلکس کردن:
| نسبت فعلی | نسبت پیشنهادی جدید | نتیجه |
|---|---|---|
| 17×29 | 18×27 | افزایش سرعت، حفظ گشتاور |
| 18×27 | 21×28 | افزایش سرعت، کشش متعادل‌تر |
| 21×28 | 24×29 | بهبود سرعت نهایی در مسیر صاف |
| 24×29 | 25×29 | افزایش سرعت با افت جزئی در قدرت بارکشی |
| 25×29 | 27×37 | بیشترین سرعت، مناسب جاده‌های هموار |
💡 نکته مهم:
افزایش کرام باید با درنظر گرفتن نوع مسیر، وزن بار و توان موتور انجام شود.
برای کامیون‌های سنگین انتخاب کرام بلندتر باعث می‌شود:
-
سرعت نهایی افزایش یابد
-
مصرف سوخت متعادل‌تر شود
-
موتور در دور پایین‌تری کار کند (عمر مفید بیشتر)
⚙️ نتیجه نهایی:
با تغییر هوشمندانه‌ی کرام پس از دوبلکس کردن، می‌توانی بدون افت سرعت یا فشار به موتور، کامیونت را با همان قدرت و کارایی قبل هدایت کنی.
⚙️ کرام (Crown Wheel) و پینیون (Pinion) چیستند؟
🔩 پینیون (Pinion)
پینیون، دنده کوچک‌تر است که به میل‌گاردان متصل بوده و نیروی موتور را از گیربکس دریافت می‌کند. معمولاً دندانه‌های کمتری دارد تا به‌راحتی با کرام درگیر شود و زاویه قرارگیری آن تعیین‌کننده نرمی عملکرد دیفرانسیل است.
⚙️ کرام (Crown Wheel)
کرام، دنده بزرگ‌تر است که روی هوزینگ دیفرانسیل نصب می‌شود. نسبت تعداد دندانه‌های کرام به پینیون، نسبت دنده دیفرانسیل را مشخص می‌کند و بر گشتاور و سرعت کامیون اثر می‌گذارد.
⚖️ نسبت دنده در دیفرانسیل کامیون
- 🔺 نسبت دنده بالا → گشتاور بیشتر، سرعت کمتر (مناسب برای مسیرهای سربالایی و بار سنگین)
- 🔻 نسبت دنده پایین → سرعت بیشتر، گشتاور کمتر (مناسب برای مسیرهای صاف و طولانی)
💡 برای افزایش سرعت باید نسبت دنده کاهش یابد؛ یعنی یا کرام با دندانه بیشتر شود یا پینیون با دندانه کمتر.
🔩 چند نسبت مرسوم در کامیون‌های مرسدس بنز و مان
| کرام × پینیون | نسبت دنده | ویژگی عملکرد |
|---|---|---|
| 17×29 | 1.71 | سنگین، مخصوص بار زیاد |
| 18×27 | 1.50 | متعادل، ترکیبی از قدرت و سرعت |
| 27×37 | 1.37 | نوع خاص (سنگین‌تر، بسته به مدل دیفرانسیل) |
| 21×28 | 1.33 | نسبتاً تند، مناسب مسیر صاف |
| 24×29 | 1.21 | تندتر، برای مسیر جاده‌ای |
| 25×29 | 1.16 | تند و اقتصادی |
| 26×24 | 1.08 | خیلی تند — در عمل روی اغلب دیفرانسیل‌ها قابل نصب نیست چون با دندانه پینیون موجود هم‌خوانی ندارد. |
🚀 انتخاب کرام و پینیون مناسب برای افزایش سرعت
- ⚙️ افزایش تعداد دندانه‌های کرام نسبت به پینیون
- 🔩 کاهش تعداد دندانه‌های پینیون نسبت به کرام
🧠 معمولاً تغییر در کرام ترجیح داده می‌شود، زیرا پینیون بزرگ‌تر فشار بیشتری به دنده‌ها وارد می‌کند و موجب کاهش عمر آن می‌شود.
🔍 بررسی جدول دیفرانسیل‌های مرسدس بنز (MAN / MB):
در جدول نوشته‌هایی مثل این وجود دارند با دور موتور 3هزار در یک موتور و گیربکس ثابت
| Description | Ratio | سرعت تقریبی |
|---|---|---|
| Rear Axle 12×27 | 1:2.25 | 48 km/h |
| Rear Axle 15×29 | 1:1.93 | 56 km/h |
| Rear Axle 17×29 | 1:1.70 | 64 km/h |
| Rear Axle 18×27 | 1:1.70 | 67 km/h |
| Rear Axle 21×28 | 1:1.33 | 79 km/h |
| Rear Axle 27×37 | 1:1.37 | 81 km/h |
| Rear Axle 19×25 | 1:1.32 | 82 km/h |
| Rear Axle 24×29 | 1:1.21 | 90 km/h |
| Rear Axle 25×29 | 1:1.16 | 93 km/h |
| Rear Axle 24×26 | 1:1.08 | 100 km/h |
⚙️ نتیجه:
✅ این نسبت‌ها برای دیفرانسیل‌های مرسدس بنز (MAN / MB) هستند — معمولاً مدل‌های HL5 ،HL6 یا HN5 که روی کامیون‌های (مثل بنز ۱۹۲۴، ۱۹۲۱، و ۲۶۲۴) نصب می‌شوند.
🔧 زاویه و تماس دنده‌ها (Backlash)
زاویه و فاصله مناسب بین کرام و پینیون از ایجاد صدا، لرزش یا سایش جلوگیری می‌کند. تنظیم دقیق آن باعث افزایش عمر مفید دیفرانسیل می‌شود.
- 🔊 صدای زوزه در حرکت → نشانه تنظیم نادرست
- ⚙️ سایش یا خرابی زودرس دنده‌ها
- 💥 افزایش حرارت و افت کارایی
⚙️ تحلیل فشار و نیرو
- ⚡ نسبت دنده پایین‌تر → سرعت بیشتر، فشار کمتر روی دنده‌ها
- 🛞 نسبت دنده بالاتر → گشتاور بیشتر، فشار و استهلاک بالاتر
🔻 نکته: کاهش نسبت دنده، سرعت را افزایش می‌دهد اما توان کامیون برای کشیدن بار سنگین را کاهش می‌دهد.
🧰 مراقبت و سرویس کرام و پینیون
- 🛢 روغن دیفرانسیل را به‌صورت دوره‌ای تعویض کنید.
- 🔍 دندانه‌ها را برای ساییدگی یا شکستگی بررسی کنید.
- ⚙️ از روان بودن دنده‌های سیاره‌ای داخل توپ دیفرانسیل اطمینان حاصل کنید.
💡 چون دیفرانسیل سیستم خنک‌کننده ندارد، سرویس منظم و بررسی روغن به‌ویژه هنگام تغییر نسبت دنده ضروری است.
🏁 جمع‌بندی
🚚💨 انتخاب دقیق نسبت کرام و پینیون، نه‌تنها بر مصرف سوخت و سرعت نهایی بلکه بر دوام قطعات و عملکرد کلی کامیون نیز اثرگذار است. با رعایت سرویس‌های دوره‌ای و شناخت فنی، می‌توانید بهترین تعادل میان قدرت، سرعت و دوام را برقرار کنید.
💬 سوالی داری؟ مستقیم بپرس!
| اين وبلاگ به‌صورت اختصاصي توسط تيم ديزل خودرو تهيه شده و هرگونه کپي‌برداري بدون ذکر منبع ممنوع است. |
تجربه ٬ تخصص و تکنولوژی ؛ امضای دیزل خودرو
📞 مشاوره تخصصی و استعلام قیمت:
ارتباط با ما : دیزل خودرو
