توسط :
|
در خودروهای اتوماتیکی که دسته‌دنده دارای حرکت فیزیکی است، سلکتور به وسیله یک میله یا کابل به اهرم دنده متصل بوده و حرکت آن را دریافت می‌کند. با جابه‌جایی دسته‌دنده توسط راننده، سلکتور در موقعیت متناظر قرار گرفته و دنده انتخابی درگیر می‌شود. در واقع می‌توان گفت سلکتور نقش یک کلید چندحالته را دارد که با اتصال به اهرم دسته‌دنده، امکان قرارگیری در وضعیت‌های مختلفی همچون پارک، خلاص، دنده عقب و سایر حالت‌ها را فراهم می‌کند. در خودروهایی که دسته‌دنده فیزیکی وجود ندارد و انتخاب دنده از طریق دکمه انجام می‌شود، سلکتور ممکن است به صورت کاملاً الکترونیکی عمل کند یا با کمک یک موتور برقی در موقعیت مورد نظر قرار گیرد. |
🔎 نشانه های خرابی سلکتور گیربکس
خرابی سلکتور گیربکس می‌تواند موجب اختلال در عملکرد صحیح سیستم انتقال قدرت شود و نشانه‌هایی ایجاد کند که از طریق آنها می‌توان مشکل را شناسایی کرد. باید توجه داشت که در برخی موارد، توصیه به بازکردن کامل گیربکس و انجام تعمیرات اساسی مطرح می‌شود، در حالی‌که این اقدام معمولاً غیرضروری است.
در چنین شرایطی بهتر است با مراجعه به یک مکانیک یا کارشناس باتجربه، پس از بررسی علائم موجود، نسبت به تعمیر یا در صورت نیاز تعویض سلکتور گیربکس اقدام شود.
1️⃣ خاموش نشدن خودرو
در برخی خودروها، بروز خرابی در سلکتور گیربکس می‌تواند مانع از خاموش شدن صحیح خودرو شود؛ زیرا در این شرایط امکان خارج کردن سوییچ وجود نخواهد داشت. چنین وضعیتی خطرناک محسوب می‌شود، به‌ویژه اگر خودرو در وضعیتی غیر از N یا P خاموش شود، روشن کردن مجدد آن امکان‌پذیر نخواهد بود و این موضوع می‌تواند مشکلات جدی ایجاد کند.
2️⃣ شنیده شدن صدای ناهنجار از گیربکس
یکی از نشانه‌های خرابی سلکتور گیربکس، شنیده‌شدن صداهای غیرعادی در زمان تعویض دنده است. این مشکل حتی ممکن است در هنگام حرکت خودرو نیز بروز کرده و موجب ایجاد اختلال در عملکرد طبیعی گیربکس شود.
3️⃣ تاخیر در تعویض دنده
تاخیر در تعویض دنده یا احساس ضربه در هنگام تغییر دنده، می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی در گیربکس‌های اتوماتیک باشد. با این حال، خرابی سلکتور نیز یکی از دلایل محتمل این مشکل محسوب می‌شود و ممکن است موجب ایجاد تاخیر یا بروز تقه در زمان تعویض دنده گردد.
این وضعیت حتی هنگام تغییر حالت حرکتی، مانند جابه‌جایی از دنده عقب به D یا برعکس نیز قابل مشاهده است. در یک گیربکس سالم، تغییر وضعیت باید بلافاصله و بدون ایجاد مشکل مطابق با فرمان راننده انجام گیرد.
4️⃣ اختلال در تطابق وضعیت دنده با نمایشگر
یکی از وظایف اصلی سلکتور گیربکس، نمایش صحیح وضعیت دنده درگیر بر روی نشانگر مربوطه است. در صورت خرابی این قطعه، هماهنگی لازم میان دنده انتخاب‌شده و وضعیت نمایشگر برقرار نخواهد بود. به عنوان مثال، ممکن است پس از خارج کردن دسته‌دنده از حالت R و قرار دادن آن در حالت D، همچنان وضعیت N، P یا حتی R بر روی نمایشگر دیده شود؛
یا حالتی متفاوت با آنچه که گیربکس در آن قرار دارد نمایش داده شود. این مشکل معمولاً هنگام تغییر دسته‌دنده میان حالت‌های مختلف رخ می‌دهد و سلکتور وضعیت قبلی را به‌اشتباه حفظ می‌کند.
5️⃣ تغییر غیرمنتظره وضعیت دنده
گاهی پیش می‌آید که بدون دخالت راننده، دنده به طور خودکار تغییر کرده و به موقعیت بعدی یا قبلی منتقل می‌شود؛ این پدیده که معمولاً به آن «سرخوردگی دنده» گفته می‌شود، یکی از نشانه‌های خرابی سلکتور گیربکس به شمار می‌رود.
6️⃣ عدم امکان تعویض دنده
عدم تعویض دنده می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که یکی از آنها خرابی سلکتور گیربکس است. در چنین شرایطی، حتی با افزایش دور موتور، دنده در وضعیت قبلی باقی مانده و دستور تعویض اجرا نمی‌شود. این مشکل معمولاً هنگام حرکت در دنده معکوس نیز مشاهده می‌شود، به‌طوری که خودرو با وجود سرعت کم همچنان در دنده‌های بالاتر باقی می‌ماند.
7️⃣ خرابی در فرآیند روشن شدن خودرو
در صورت بروز خرابی در سلکتور، وضعیت صحیح دنده که باید در حالت N یا P به واحد کنترل الکترونیکی منتقل شود، به درستی ارسال نمی‌گردد. در نتیجه، سامانه کنترلی با تصور اینکه خودرو همچنان در وضعیتی مانند D یا R قرار دارد، اجازه روشن شدن پیشرانه را صادر نمی‌کند.
8️⃣عدم حرکت خودرو پس از استارت
در صورت خرابی سلکتور گیربکس، ارتباط صحیح میان این قطعه و واحد کنترل الکترونیکی گیربکس برقرار نمی‌شود. به همین دلیل، حتی در صورت قرار دادن دسته‌دنده در حالت‌های حرکتی، خودرو از جای خود حرکت نخواهد کرد.
9️⃣روشن شدن خودرو در دنده حرکتی
در خودروهای اتوماتیک، روشن شدن پیشرانه تنها در وضعیت‌های پارک (P) یا خلاص (N) امکان‌پذیر است و استارت زدن در دنده‌های حرکتی مانند R یا D امکان ندارد. از این رو، اگر اهرم دنده در حالت P یا N قرار داشته باشد اما خودرو روشن نشود، یا برعکس، در یکی از وضعیت‌های حرکتی قرار گرفته و با این حال روشن شود ـ که برخلاف منطق عملکرد گیربکس‌های اتوماتیک است ـ احتمال خرابی سلکتور گیربکس باید مدنظر قرار گیرد.
⚡ علائم خرابی سلکتور گیربکس
| ⚠️ سخت یا ناقص جا رفتن دنده‌ها. |
| ⚠️ نمایش نادرست موقعیت دنده روی صفحه کیلومتر. |
| ⚠️ گیر کردن گیربکس روی یک دنده خاص (D، N یا P). |
| ⚠️ روشن شدن چراغ چک یا چراغ هشدار گیربکس. |
| ⚠️ روشن نشدن خودرو به دلیل تشخیص نادرست موقعیت دنده توسط ECU. |
🛠️ راهکارهای پیشگیری و نگهداری
| ✅ از وارد کردن فشار یا ضربه به دسته‌دنده خودداری کنید. |
| ✅ روغن گیربکس را در فواصل زمانی توصیه‌شده توسط سازنده تعویض کنید. |
| ✅ واشرها و گردگیرهای اطراف سلکتور را به‌صورت دوره‌ای بررسی نمایید. |
| ✅ وضعیت سیم‌کشی و سوکت‌ها را کنترل کنید تا دچار زنگ‌زدگی یا پوسیدگی نباشند. |
| ✅ در صورت مشاهده علائم اولیه خرابی، بدون تأخیر به تعمیرگاه معتبر مراجعه کنید. |
📌 جمع‌بندی
سلکتور گیربکس اتوماتیک، قطعه‌ای کوچک اما بسیار حیاتی است. خرابی آن می‌تواند مشکلاتی جدی همچون عدم تعویض دنده، گیر کردن گیربکس یا حتی روشن نشدن خودرو را به همراه داشته باشد. توجه به نکات نگهداری و سرویس دوره‌ای، نه‌تنها از هزینه‌های سنگین تعمیر جلوگیری می‌کند، بلکه ایمنی راننده و خودرو را نیز تضمین خواهد کرد.
رده کامیون های مورد استفاده این گیربکس
IVECO, DAF, MAN, RENAULT, ZF
🔎 مدل گیربکس
تراکسون و آسترونیک
TRAXON, ECOSHIFT, AS TRONIC, TC TRONIC
🔎 رده گیربکس ها
| اين وبلاگ به‌صورت اختصاصي توسط تيم ديزل خودرو تهيه شده و هرگونه کپي‌برداري بدون ذکر منبع ممنوع است. |
تجربه ٬ تخصص و تکنولوژی ؛ امضای دیزل خودرو
📞 مشاوره تخصصی و استعلام قیمت:
ارتباط با ما : دیزل خودرو
