توسط : در سیستم‌های انتقال قدرت خصوصاً در خودروهای سنگین و نیمه سنگین، یکی از قطعات کلیدی که نقش حیاتی در تعویض دنده ایفا می‌کند، برنجی یا سینکرونایزر رینگ (Synchronizer Ring) است. این قطعه اگرچه ظاهر ساده‌ای دارد، اما طراحی و جنس آن به گونه‌ای انتخاب شده که تعویض دنده را نرم، سریع و بی‌صدا کند؛ حتی در شرایطی که بار سنگینی بر خودرو وارد است.
🔧 عملکرد برنجی گیربکس چیست؟
برنجی یا سینکرونایزر، حلقه‌ای از جنس آلیاژ برنج یا فسفر برنز است که در گیربکس‌های دستی (و برخی نیمه اتوماتیک)، مسئول هم دور کردن دنده‌ها و شافت ورودی و خروجی پیش از درگیر شدن آن‌ها با یکدیگر است.
روند عملکرد:
هنگام تعویض دنده، چنگال تعویض (Shift Fork) برنجی را به‌سمت دنده جدید حرکت می‌دهد.
برنجی، به کمک اصطکاک با دنده، سعی می‌کند سرعت شافت ورودی و دنده را با هم هماهنگ (Synchronize) کند.
پس از یکسان شدن دورها، دنده به‌راحتی درگیر شده و تعویض بدون صدا و گیر صورت می‌گیرد.
در صورت خرابی این قطعه، صدای تقه در هنگام تعویض دنده یا گیر کردن دنده‌ها بسیار محتمل خواهد بود.
🛠️ انواع برنجی گیربکس بر اساس طراحی
برنجی‌ها بسته به نوع گیربکس، ساختار و عملکرد، به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. در اینجا متداول‌ترین آن‌ها را معرفی می‌کنیم:
1. برنجی تک‌شیار (Single Groove Synchronizer Ring)
ساده‌ترین نوع برنجی
معمولاً در دنده‌های سبک‌تر (مانند دنده ۵ یا دنده عقب)
دارای یک شیار برای درگیری اولیه
2. برنجی دوشیار (Double Groove Synchronizer Ring)
کاربرد در دنده‌های پر استفاده مانند ۲، ۳ و ۴
دو سطح درگیری برای افزایش اصطکاک و افزایش دوام
معمولاً در گیربکس‌های سنگین یا پر بار استفاده می‌شود
3. برنجی داخلی و خارجی (Inner/Outer Lined)
طراحی متفاوت از نظر محل درگیری با مخروطی دنده
برنجی داخلی عمدتاً در دنده‌های معکوس استفاده می‌شود
4. برنجی چندتکه (Multi-Piece or Composite Synchronizers)
متشکل از چند بخش فلزی و پلیمری
طراحی پیشرفته‌تر برای گیربکس‌های نسل جدید مانند ZF AS-Tronic
⚙️ جنس و آلیاژ برنجی‌ها
برنجی‌ها معمولاً از آلیاژهای زیر ساخته می‌شوند:
|
آلیاژ |
ویژگی‌ها |
|
برنج استاندارد (Copper-Zinc) |
مقاومت متوسط، اصطکاک خوب |
|
فسفر برنز (Phosphor Bronze) |
دوام بالاتر، مقاومت سایشی بیشتر |
|
برنز با روکش مولیبدن یا سرامیک |
برای گیربکس‌های با دور و گشتاور بالا |
⚠️ علائم خرابی برنجی گیربکس
- شنیدن صدای تقه یا ساییدگی هنگام تعویض دنده
- سختی در جا رفتن دنده‌ها، به‌ویژه در حالت سرد بودن موتور
- گیر کردن دنده بین دو سرعت
- کاهش شتاب یا افزایش مصرف سوخت (به‌دلیل درگیری ناقص دنده‌ها)
🔍 توصیه‌های فنی برای افزایش عمر برنجی گیربکس
- استفاده از روغن گیربکس مناسب (GL-4 یا GL-5 با گرانروی پیشنهادی سازنده)
- تعویض به موقع روغن (هر ۳۰ تا ۴۰ هزار کیلومتر)
- پرهیز از نیم کلاچ و تعویض دنده ناگهانی
- بررسی دوره‌ای سلامت سیستم کلاچ و چنگال تعویض
خرید محصولات گیربکسی
انواع گیربکس‌های باکیفیت برای خودروهای سنگین و نیمه‌سنگین را از فروشگاه ما تهیه کنید.
🧠 جمع‌بندی
برنجی گیربکس اگرچه قطعه‌ای کوچک در سیستم انتقال قدرت است، اما عملکرد صحیح آن ضامن تعویض نرم، روان و بی‌صدای دنده‌ها و در نهایت حفظ سلامت کلی گیربکس است. شناخت دقیق انواع آن، انتخاب صحیح هنگام تعمیر و استفاده از روانکار مناسب، می‌تواند از هزینه‌های سنگین خرابی‌های گیربکس جلوگیری کند.
تجربه ٬ تخصص و تکنولوژی ؛ امضای دیزل خودرو
📞 مشاوره تخصصی و استعلام قیمت:
ارتباط با ما : دیزل خودرو
